تقریباً میتوان گفت: آنهایی که در دوران ما در بارهی اسلام، پیام این دین و تمدن آن به نگارش میپردازند، به دو گروه مخالف تقسیم میشوند: گروهی جنبۀ انعطافپذیری و «تجدد» را در قوانین و آموزههای اسلام به گونهای برجسته نشان میدهند که گویی این دین خمیری است کاملاً نرم و شکلپذیر که بدون هیچگونه محدودیتی، به هر اندازه و فرمی که مردم بخواهند، درمیآید.
شفافبودن و روشنی، چه در اصول بنیادین، چه در منابع، چه در آرمانها و اهداف و چه در راهکارها و ابزارها، یکی از ویژگیهای کلی دین اسلام میباشد. اکنون میکوشیم که مطلب فوق را با این توضیحات مختصر تا حدودی باز و روشن نماییم.
و اینک یکی دیگر از ویژگیهای کلی اسلام که عبارت است از: «واقعنگری، منظورمان از واقعنگری چیست؟» برداشت ما از واقعنگری، نه آن برداشتی است که برخی از نظریهپردازان مادیگرا و قانونگذاران غربی از واقعنگری دارند و مطابق آن قرائت، تمامی چیزهای غیر حسی و متافیزیکی را انکار میکنند، و واقعیت را فقط چیزهای حسی و مادی چهارچوبپذیر قلمداد میکنند، و غیر از این موارد – چیزهایی که وحی، عقل یا فطرت آنها را اثبات میکند – چیزی واقعی و موجود به شمار نمیآورند.
و اینک ویژگی دیگری از برجستهترین ویژگیهای اسلام، یعنی «میانهروی» که از آن به «توازن» هم تعبیر میشود. منظور از این ویژگی: میانهبودن یا تعادل میان دو طرف متقابل یا متضاد میباشد، به گونهای که چنین نباشد که نقض مثبت و تأثیرگذاری تنها در یکی از طرفین خلاصه شود، و در مقابل طرف دیگر خنثی و عاطل بماند، و نیز چنین نباشد که یکی از طرفین بیش از حق طبیعی خود، دریافت کند و به حریم طرف مقابل تجاوز نماید.
«فراگیر بودن» به معنای اعم کلمه و با تمامی معانی و ابعاد و جوانبی که این واژه در بر میگیرد، یکی از آن ویژگیهایی است که دین اسلام را در میان همة ادیان، فلسفهها و اندیشههایی که مردم در توشهی تجربه دارند، متمایز میکند
نخستین ویژگی از ویژگیهای کلی اسلام عبارت است از: ربانیت. ربانیت – چنانکه صاحبنظران زبان عربی میگویند – مصدری است صناعی، منسوب به «رب» که به صورت غیر قیاسی الف و نون بر آن افزوده شده است، و معنایش: نسبت یافتن و انتساب به رب یعنی الله میباشد و هنگامی به انسان «ربانی» گفته میشود که پیوندی ناگسستنی با «الله» داشته باشد، از دین و کتاب او آگاه باشد، و آن را به دیگران بیاموزد و معلم دین و کتاب خدا باشد. در قرآنکریم در این باره چنین آمده است:
از دیگر ویژگیهای کلی اسلام پس از ربانیبودن، میتوان از «انسانیبودن» آن نام برد. انسانگرایی آشکار، اصیل و بنیادین اسلام در عبادتها، قوانین و رهنمودها و هدفگیریهای این نظام نمایانگر این است که اسلام دین و زیستروش انسان میباشد.
منظور از اندیشه پویا معارف و دانشهایی است که به انسان کمک مینماید تا از فهم و معرفت ابتدایی و خام به معرفت و بینشی بسیار عمیق و استوار در ارتباط با آفرینش و زندگی و انسان دست پیدا نماید، و عقلهای راکد را به اندیشیدن و تحرک وادار کرده و عقلهای مقلد و دنباله رو را به آزاد اندیشی و استقلال فکری ترغیب نموده و عقلهای تابع اوهام و خرافات را به اندیشههای عملی که بر دلیل و برهان استوارباشد، مبدل مینماید.
ایمان به خداوند اساس توحید ایمان به خداوند یعنی ایمان به ذاتی غایب، بلند مرتبه، دارای اختیار و قدرت کامل و شایستهی اطاعت و بندگی. ایمان به خدا روح همهی ادیان، از جمله اسلام و اساسهمهی باورها است و کتاب خدا و سنّت پیامبرش ص این حقیقت را به روشنی بیان نموده است.
میخواهم آسانترین و بهترین راه حفظ قرآن را برای ما بیان کنید؛ به ویژه پس از مرحلهی کودکی که حفظ طبعا آسانتر بود. شیخ قرضاوی پاسخ میدهد: الحمد لله، والصلاة والسلام على رسول الله، وعلى آله وصحبه ومن اتبع هداه، وبعد: از سؤال کننده به خاطر علاقهای که به کتاب خدا دارد تشکر میکنم؛ رسول خدا فرموده است: "خيركم من تعلم القرآن وعلمه بهترین شما کسی است که قرآن را فراگیرد و به دیگران هم بیاموزد.
کپی رایت © 1401 پیام اصلاح . تمام حقوق وب سایت محفوظ است . طراحی و توسعه توسط شرکت برنامه نویسی روپَل